پایگاه خبری موج برنا -دکتر مهرداد قدس‌خواه با بیان اینکه شمشاد یکی از گونه‌های همیشه سبز و بومی ناحیه رویشی خزری است اظهار کرد: درخت شمشاد بیشتر در مناطق جلگه‌ای و پائین‌بند این جنگل‌ها گسترش می‌یابد.
وی شمشاد را از گونه‌های همیشه سبز جنگل‌های شمال کشور دانست و افزود:بر اساس قانون حفاظت و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی کشور، شمشاد جز ذخایر جنگلی و ممنوع القطع میباشد. شمشاد گونه‌ای بسیار مقاوم و از گونه درختانی است که سن دیرزیستی بسیار بالایی دارد.
قدس‌خواه به کاربرد صنعتی و تجاری شمشاد اشاره و خاطرنشان کرد:شمشاد دارای چوبی سخت و صنعتی است و تا چندی قبل برای تهیه ماسوره‌های نساجی و مصارف مشابه دیگر به خارج از کشور صادر می‌شده و در مصارف روستایی نیز برای تهیه ادوات مختلفی از قبیل شانه، قاشق و چنگال کاربرد داشته است.
وی با بیان اینکه انبوهی رویشگاه شمشاد،پناهگاه مناسبی را برای حیات وحش ایجاد می‌کند، گفت: شمشاد و شومشاد، کیش، شوشار و شیشار از جمله نام‌های محلی این گونه است.
عضو هیأت علمی دانشگاه گیلان با بیان اینکه بیماری"بلایت" یا"آتشک" از جمله بیماری‌های مخرب و خطرناکی است که سبب سوختگی، ریزش برگ‌ها و خزان یکنواخت نهال‌ها و درختان شمشاد می‌شود، تصریح کرد: در این حالت معمولاً سوختگی از قسمت تحتانی گیاه شروع و به سمت تاج پیش می‌رود و استمرار بیماری در چند سال متوالی منجر به خشکیدگی کامل و مرگ گیاه می‌شود.
وی ادامه داد: این خشکیدگی در تمام مراحل رویشی از نونهال تا درختان مسن دیده می‌شود، به دلیل محدود بودن رویشگاه شمشاد و مطرح بودن آن به عنوان یک گونه نادر و ذخیره گاهی، بیماری می‌تواند سبب مرگ و انقراض نسل آن شود. عامل بیماری"بلایت" قارچی است با نام علمی Cylindrocladium buxicola که به عنوان عامل مخرب شمشاد در اروپا طی دهه اخیر معرفی شده است.
قدس‌خواه با بیان اینکه رویش شمشاد در استان گیلان به صورت پراکنده است، ابراز کرد: تجمع شمشاد در منطقه سراوان گیلان بیش از سایر نقاط مشاهده می‌شود. در تابستان 91خشکیدگی شمشاد در جنگل‌های مازندران و گیلان مشاهده شد.
مدیرگروه جنگلداری دانشگاه گیلان بیان اینکه این بیماری به عنوان یک اپیدمی محدوده وسیعی از درختان شمشاد را آلوده می‌کند، افزود: تهیه نقشه رویشگاه‌های شمشاد در شمال کشور و پهنه‌بندی مناطق آلوده و سالم شمشاد بر اساس طبقه بندی شدت آلودگی‌ها، ایجاد شبکه پایش و ثبت اطلاعات آفات و بیماری در رویشگاه‌های سالم و آلوده شمشاد، ایجاد قطعات نمونه ثابت آماربرداری جهت پایش روند تغییرات بیماری، کنترل سلامت و اطمینان از قوه نامیه بذور قبل از نگهداری و یا انجام هر برنامه مطالعاتی دیگر، بررسی نقش سایر عوامل احتمالی تاثیرگذار بر خشکیدگی شمشاد، بررسی تنوع ژنتیکی پایه‌های آلوده و سالم، شناسایی پایه‌های برتر و مقاوم در برابر آلودگی بلایت شمشاد و رعایت قرنطینه نباتی و جلوگیری از نقل و انتقال نهادهای شمشاد در سه استان شمالی کشور، کنترل و بررسی مداوم و منظم نهالستان‌ها و گلخانه‌های تولید کننده نهال شمشاد، رعایت نکات بهداشتی و جلوگیری از نقل و انتقال محموله‌های چوبی از جمله اقدامات کنترلی این بیماری می‌تواند باشد.
عضو هیأت علمی دانشگاه گیلان با اشاره بر اینکه جنگل‌های استان گیلان یکی از غنی‌ترین جنگل‌های معتدله در منطقه خاورمیانه است، یادآور شد: مناطق شمالی گیلان، مازندران و گلستان از تمامی گونه‌های درختی برخوردارند و این درحالیست که با کاهش میزان بارندگی از سمت غرب به شرق تنوع گونه‌ها تا حد زیادی تغییر می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه بهترین گونه‌های صنعتی در منطقه استان گیلان واقع شده‌اند، متذکر شد: راش، بلوط، ممرز و افرا از جمله گونه‌های صنعتی گیلان است و قریب 26 گونه صنعتی در استا گیلان وجود دارد که راش سرآمد همه گونه‌ها است.
عضو هیأت علمی دانشگاه گیلان در پایان با بیان اینکه متاسفانه در طول سالیان سال تا حد زیادی جنگل‌های مناطق جلگه‌ای و میان‌بند دستخوش تغییرات قرار گرفته‌اند به گونه‌ای که سبب کاهش کبفیت درختان و نوع گونه‌ها شده است، اظهار کرد: به احتمال زیاد تغییر کاربری‌های اراضی مرتعی، کشاورزی و جنگلی، ازدیاد جمعیت از عوامل موثر در انتقال آفات و بیماری‌ها در عرصه‌های جنگل است، هرچه کمتر در عرصه‌های جنگلی فعالیت‌های انسانی نظیر ساخت و ساز، جاده سازی و... صورت گیرد بقاء جنگل بهتر حفظ می‌شود.
