اهمیت فرزند و فرزندآوری در تحکیم بنیان خانواده

اهمیت فرزند و فرزندآوری در تحکیم بنیان خانواده/هر آنکه دندان می دهد نان می دهد

سرویس اجتماعی موج برنا - در یک بررسی میدانی در جامعه و مراجع قانونی نشان می دهد که در کنار وضعیت اقتصادی ، اشتغال و اعتیاد ، یکی دیگر از دلایل اختلافات خانوادگی و به دنبال آن افزایش آمار طلاق ، وجود اضطراب و افسردگی در خانواده‌های تک‌فرزند بیش از سایر خانواده‌ها احساس می‌شود و این روند اهمیت فرزندآوری را متذکر می‌شود . به زیان ساده تر آنقدر خانواده درگیر مشکلات در حوزه های آموزش ، سلامت و ... فرزندان می شوند که زمانی برای فاصله و اختلاف نخواهند داشت .

اهمیت فرزند و فرزندآوری در تحکیم بنیان خانواده

 جمع و جامعه متشکل از خانواده هاست ، گروهی از افراد که در کنار هم محله ، شهر ، استان و نهایتا کشوری را می سازند . در جوامع انسانی ، خانواده به گروهی از افراد گفته می شود که از طریق خونی یا سببی یا مکان زندگی مشترک بوده و در واقع نخستین نهاد شکل گیری جامعه پذیری افراد محسوب می شود که نزدیکی و نوع فرهنگ به سویی می رود که افراد یک کشور خود را یک خانواده می دانند که دردهای مشترک آنها را برای رهایی از یک اندوه در کنار هم قرار می دهد .

در دوره های مختلف و با رشد صنعت و نهایتا انقلاب صنعتی و صنعتی شدن جوامع به میزان چشمگیری شاهد کاهش ارتباطات بین فردی و اجتماعی در بین افراد جامعه هستیم و هر چه ابعاد جامعه افرایش یابد، از وسعت خانواده کاسته می شود ، اما در فرآیند مختلف در گوشه گوشه جهان با توجه به فرهنگها و اقلیمهای مختلف برای توسعه جوامع بشری و ازدیاد جمعیت خانواده تلاشهایی صورت گرفته است .

مهم ترین علت های تغییر خانواده ، تغییر نگرش ها بوده ، تجمل گرایی و اهمیت دادن به زندگی مدرن و تاثیر آن بر جامعه موجب شد تا نوع نگرش به زندگی تغییر کند و نسبت به اهمیت بنیان خانواده بی توجه باشیم.

نکته قابل توجه اینکه به مانند همه فرآیندهای عمومی و اجتماعی در مقوله تجمل گرایی ، همه خانواده ها به یک میزان تحت تاثیر زندگی مدرن و مدرن شدن قرار نمی گیرند ، اما باید اذعان داشت که علیرقم میل باطنی ، یکی از دلایل کاهش تمایل به افزایش تعداد فرزند ، دشواری تامین هزینه ها ، عدم توانایی برای سرمایه گذاری والدین در خانواده ها است . اما توجه به اینکه لازم است که آنکه دندان می دهد ، نان می دهد .

عشق والدین به فرزند وصف ناشدنی است و مسلم این است که نگران آینده و معیشت فرزند خود باشند و در یک بررسی میدانی مشخص شده که زوجین با جمع بندی هزینه های درمان ، سلامت ، رفاه و آموزش و البته اقتصادی نهایتا خطر پذیری نسبت به گذشته تغییر کرده است و در واقع سرمایه گذاری والدین برای حفاظت از فرزندان نسبت به گذشته هزینه برتر شده است تا تصمیم بر محدود کردن افراد خانواده داشته باشند .

اما اگر واقع بین باشیم همه ما در طول زندگی کارهایی انجام داده ایم که تمایل داریم ماندگار باشد و ادامه یابد و یا اموری که میسر نشد انجام شود و امیدواریم فرزندان ما آن را انجام دهند در واقع انسان به طور طبیعی تمایل دارد ژن های خود را به نسل بعد انتقال دهد. در گذشته برای دست یافتن به این تمایل ناچار به داشتن تعداد زیادی فرزند بوده اند، چرا که بسیاری از فرزندان بر اثر بیماری از بین می رفتند  ، اما امروزه با پیشرفت و توسعه علم بهداشت و درمان ، از بیماریهای همه گیر و شایع نوزادان کاهش خبری نیست و یا کاهش یافته است.

سرعت پیشرفت علم و تکنولوژی به گونه ای است که نگرش ما به تجمل گرایی و بعضا تقلب از روی یکدیگر موجب شده تا  توقعات بشری افزایش یابد و به دنبال  این موضوع گاه باعث می شود افراد امکانات زندگی خود را به جای تقسیم بین چند فرزند به ناچارتصمیم بگیرند تا  به یک فرزند اختصاص دهند .

یکی از افتخارات در کشور ما خانواده از جایگاه ، ارزش و اهمیت بالایی در بین نظام و مردم برخوردار است. اما در دهه های اخیر با توجه به آنچه گفته شد که نهایتا با افزایش سن ازدواج همراه شده است ، باعث نگرانی در مورد سلامت فرزندان و گاه کاهش تمایل زوجین به فرزندآوری شده است که می تواند جامعه را با یک خطر جدی در جمعیت جوان ، افزایش سن میانسالی و کهنسالی مواجه سازد ، که تسهیل این موضوع بی شک در افزایش تمایل به فرزندآوری موثر است.

با یک نگرش ساده در خصوص تک فرزندی خواهیم فهمید که مانند شمشیر دو لبه بوده که دارای معایب و مزایایی است . معایبی که در گام اول گریبان خانواده را می گیرد . در خانه ای با یک فرزند جایی برای بهره مندی بازیها و هیجان کودکانه فرزند نخواهیم داشت و در دوره های مختلف زندگی جای خالی یک همبازی ، هم راز و هم صحبت خالی است . و از سوی دیگر فضای تنش برای والدین هم فراهم می شود و این موضوع را با یک گریز ساده بر کنترل هزینه های معیشت خلاصه خواهیم کرد ، البته گاه برخی از مشکلات روانشناختی نیز تمایل زوج ها به داشتن فرزند را کاهش می دهد. ، اما تاکید بر این نکته خالی از لطف نیست که با طرح حمایتهای کوتاه و میان مدت در این مورد می توان کمک حال زوجهای جوان بود .

در یک بررسی میدانی مشخص شده است که عمده دلایل در افزایش خانواده های تک فرزند در طی دو دهه گذشته، افزایش آمار طلاق است. اما همین بررسی نشان می دهد که  ریسک طلاق در والدینی که فقط دارای یک فرزند هستند، بیشتر از خانواده های چندفرزندی است . خال اط لطف نیست بدانید به ازای اضافه شدن هر فرزند به خانواده، به طور میانگین  هفت تا ده درصد احتمال طلاق کاهش می یابد.

وجود اختلالات روانشناختی مثل اضطراب ، افسردگی و صفات شخصی مانند درون گرایی نیز تمایل زوجین به داشتن فرزند را کاهش می دهد که این موضوع به اهمیت درمان چنین اختلالاتی در زوجین اشاره می کند. دیدگاه خانواده های افراد تک فرزند اغلب معطوف به این است که فرزند آنها به پیشرفت های تحصیلی و شغلی بیشتری دست پیدا می کند و بیش از دیگران فرصت پیشرفت دارد و وجود همین دیدگاه می تواند باعث ایجاد اضطراب در اینگونه فرزندان شود.

کودکان تک فرزند با توجه به نگرش فردگرایانه ممکن است برای تقسیم منابع خود با دیگران دچار مشکل شوند و این کودکان اغلب تمایل کمتری برای حضور در فعالیت های جمعی و گروهی دارند .

کودکان تک فرزند بعضا زودرنج تر و پر توقع تر  هستند و در صورت توجه و مراقبت بیش از حد والدین، استقلال آنها به خطر می افتد و به علت توجه همه جانبه والدین به کودک تک فرزند ممکن است در کودک کمال گرایی نهادینه شود.

 با توجه به این سبک زندگی و نوع رشد کودک یا موفقیت بسیاری کسب می کند و یا قربانی توقعات بیش از حد والدین می شود.

سبک زندگی امروز بسیار متفاوت تر از یک یا چند دهه پیش است و در جامعه مدرن امروزی و البته افزایش جمعیت و نهایتا  به دلیل کاهش شبکه های حمایتی نظیر خانواده، دوستان و همسایگان، تفکر تک فرزندی افزایش یافته است . نظریه جالب این است که برای بسیاری از والدین اهمیت داشتن خواهر و برادر در زندگی روشن است چون خودشان این لذت را درک نموده اند اما برای فرزندانشان به صورت علامت سوال درآمده است.

هرچند به نظر می رسد که تک فرزندی به صورت تفکر جا افتاده است اما پاسخ به این موضوع برای هر خانواده با توجه به شرایط آن خانواده و شیوه های تربیتی متفاوت است اما در کنار طرحهای حمایتی دولت خود زوجین باید به اهمیت فرزندآوری برسند که در کنار آرامش خود به تنهایی فرزند خود هم اهمیت بدهند اما در نهایت  افراد می توانند برای داشتن اطلاعات متناسب با شرایط خود از روانپزشکان و روانشناسان بالینی کمک بگیرند.