علی اصغر خانی پور اظهار کرد : ذخایر برخی گونه ها مثل ماهی کیلکا و ماهیان خاویاری به مقدار بسیار زیادی کاهش یافته و ذخایر بعضی گونه ها مثل ماش ماهی دریای خزر و ماهی زرد پر و ماهی آزاد دریای خزر به شدت صدمه دیده و به حد خطرناک رسیده است.
وی خاطرنشان کرد : در حوزه ایرانی یا آبهای ساحلی جنوب دریای خزر 110 گونه و زیرگونه آبزی داریم.
به گفته وی از این تعداد حدود 25 گونه به عنوان گونه های اقتصادی در برنامه صید و برداشت صیادان اعم از صیادان پره ، صیادان ماهیان خاویاری به روش گوش گیری و صیادان کیلکا به روش صید با نور قرار دارد .
رییس پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی تصریح کرد: در خصوص هرگروه از این ذخایر ماهیان صدمه دیده یا در معرض خطر دلایل متنوعی وجود دارد .
وی افزود : در مورد کیلکا ماهیان که میزان صید آنها از حدود 90 هزار تن به حدود 20 تا 30 هزار تن در سال رسیده مهمترین عامل کاهش ورود گونه مهاجم منمیوپسیس لیدی و مصرف بیش از حد مواد غذایی کیلکا ماهیان توسط این گونه بود .
خانی پور اظهار کرد : مهمترین دلایل کاهش شدید ذخایر ماهیان خاویاری ، صید غیرمجاز و در اندازه های غیراستاندارد و صید بچه ماهیان توسط صیادان غیرمجاز و کاهش میزان بازسازی ذخایر از طریق رهاسازی بچه ماهیان خصوصا در کشورهای مشترک المنافع است.
وی خاطرنشان کرد : در خصوص ماهیان به شدت صدمه دیده و در خطر انقراض مثل ماش ماهی و زرد پر باید به صید بی رویه ، از بین رفتن مکانهای تخم ریزی طبیعی در رودخانه ها و تالاب و عدم بازسازی ذخایر به روش تکثیر مصنوعی اشاره کرد.
به گفته وی به دلیل بالا بودن قیمت ماهی آزاد در بازار و اشتیاق بسیار زیاد صیادان برای صید آن خصوصا در اوزان کم به رغم تکثیر مصنوعی و بازسازی ذخایر از طریق سازمان شیلات با تهدید جدی ذخایر آن در خزر روبرو هستیم .
وی در خصوص تاثیر آلاینده ها بر کاهش جمعیت این گونه ها گفت : بخش اعظم ذخایر آبزیان دریای خزر یعنی حدود 90 درصد برای تکثیر و تولید بچه ماهی وابسته به آب شیرین رودخانه ها و تالابها هستند و از نظر آلودگی بیشترین صدمه را آلودگی های رودخانه ها و تالابها به انواع آلاینده های صنعتی خانگی و کشاورزی و بیمارستانی به آنها وارد می کند .
خانی پور متذکرشد: طی چند دهه اخیر ذخایر برخی گونه ها مثل ماهی سفید ،کفال و کولی ماهیان در حد مطلوب و قابل قبول نگه داشته شده است.
دریای خزر از جنوب به ایران، از شمال به روسیه، از غرب به روسیه و جمهوری آذربایجان و از شرق به جمهوری های ترکمنستان و قزاقستان محدود می شود.
قسمت شمالی این دریا بسیار کم عمق است به طوری که تنها نیم درصد آب دریا در یک چهارم شمالی دریا قرار دارد و عمق آن به طور میانگین کمتر از پنج متر است. حدود 130 رودخانه به این دریا می ریزند که اکثر آن ها از شمال غربی به دریا می پیوندند. بزرگترین آن ها رود ولگا است .
طبیعت بسته خزر آن را منزلگاه جانوران و گیاهان منحصربه فردی کرده است اما در عین حال موجب شده تا در مقابل آلودگی های کشاورزی و صنعتی و نفتی بسیار آسیب پذیر باشد.
جهت جریان آب این دریاچه از سمت شمال غربی به جنوب شرقی است. همین جهت جریان و ژرفای زیاد آب در کرانه های ایران که باعث کندی جریان می شود منجر به تجمع انواع آلودگی های این دریاچه در سواحل ایران به میزانی بیش از کرانه های دیگر کشورها می شود./ایرنا