پنج شنبه 9 فروردین 1403

موقعیت جغرافیایی استان گیلان

 

استان گیلان با مساحت 14711 کیلومتر مربع در میان رشته کوههای البرز و تالش در شمال ایران جای گرفته است.  این استان به واحد جغرافیایی جنوب دریای خزر تعلق دارد و با استان های اردبیل در غرب،  مازندران در شرق ، زنجان در جنوب و کشور استقلال یافته آذربایجان و دریای خزر در شمال هم مرز و همسایه است. رود سفید تمشک که بین چابکسر و رامسر جاری است،‌ آن را از استان مازندران جدا می کند.

 
بر اساس تقسیمات کشور سال 1375 ، این استان به مرکزیت رشت، 12 شهرستان، 35 شهر، 30 بخش، 99 دهستان و 2763 آبادی دارد . شهرستان های استان عبارتند از : آستارا ،‌آستانه اشرفیه، بندر انزلی، رشت، رودبار، رودسر ، شفت ،‌ صومعه سرا ، طوالش ،‌ فومن ، لاهیجان و لنگرود .
 
  تاریخ گیلان با تکیه بر پاره ای اشاره ها و کاوش های باستان شناختی به دوره پیش از آخرین یخبندان (‌ بین 50 تا 150 هزار سال پیش ) می رسد . با مهاجرت آریایی ها و دیگر اقوام به این سرزمین ، از آمیزش مهاجران و ساکنان بومی منطقه ، قوم های جدیدی پدید آمـدند که در این میان دو قوم «‌ گیل » و « دیلم » اکثریت داشتند . از همان آغاز ، فرمانروایان این قوم ازآزادی کامل برخوردار بوده اند و هیچ گاه در برابر بیگانگان و یا در مقابل حکمان دیگر ، تسلیم نشده اند و حتی به اطاعت دولت ماد در نیا مـده انـد . در قـرن ششم پیـش از مـیلاد ،‌ گیلانیان با کوروش هخامنشی متحد شدند و دولت ماد را سرنگون کردند . در زمان ساسانیان ، گیلان استقلال خود را از دسـت داد و اردشیر بابکان به یاری ارتشی مرکب از 300 هزار مرد جنگی و نزدیک به 10 هزار سواره گیلان را تسخیر کرد .
 
پس از پیروزی عرب های مسلمان بر ایرانیان ،‌ گیلان به مأمن علویان تبدیل شد . در حدود سال 290 هجری قمری ، مردم گیلان و دیلم کم کم به مذهب علویان روی آوردند و در گسترش آن نیز کوشش بسیار کردند. سلسله دیلمیان در دوران فرمانروایی خود به بغداد لشگر کشیدند و خلیفه عباسی را شکست دادند . مغولان در زمان اولجایتو موفق شدند برای مدت کوتاهی این سرزمین را تصرف کنند . گیلانیان در به قدرت رسیدن صفویان نقش مهمی را ایفا کردند.
 
 در زمان سلطنت شاه عباس اول ،‌ گیلان استقلال خود را از دست داد . در سال 1071 هجری قمری ، قوای روسیه به دستور پتر کبیر به گیلان حمله برد و رشت را تا سال 1145 هجری قمری در اشغال خود نگه داشت .   گیلک ها در پیروزی انقلاب مشروطیت نیز سهمی عمده داشتند . آنها در سال 1287 هجری قمری تهران را فتح کردند .  نقش مردم گیلان در نهضت میرزا کوچک خان جنگلی نیز از نمونه های درخشان تاریخ این سرزمین است .
 

 


تهدیدات زیست محیطی

مدیریت  صحیح محیط زیست زمانی پیاده خواهد شد که منابع بطور سودمند برای توسعه مورد استفاده قرار گیرد وبه دلیل نقش اکولوژی در تعادل اکوسیستم ها این منابع مورد حمایت وحفاظت واقع می شوند. مدیریت ناکارآمد وقتی نمایان می شود که به دلیل تقاضای زیاد برای تولید واستفاده بیش از حد ویا عدم حفاظت درست از منابع  که پایه واساس اکولوژی برای اکوسیستم های جهانی ومحلی به شمار می روند مورد کاربری غیر متعارف واقع شوند .

گرچه مفهوم فرصت های زیست محیطی از تلفیق مفاهیم اقتصاد، مدیریت، محیط زیست واصول پایداری نشات می گیرد وفرصت های زیست محیطی زمانی جذابیت پیدا می کند که منابع به روش پایدار وجهت بر آورد نیازهای اجتماعی در کنار حفاظت وتعادل اکولوژیکی مورد استفاده قرار گیرد در غیر اینصورت این فرصت ها تبدیل به تهدید شده و منابع زیست محیطی تباه خواهد شد.

موقعیت جغرافیایی استان گیلان از یک سووقراگیری بین دریای خزر وارتفاعات البرزووجود اکوسیستم های ساحلی،تالابی،جنگلی ومرتعی ازسوی دیگر ویژگی خاصی به این استان بخشیده که می توان از این مواهب خدا دادی استفاده مطلوب برای توسعه پایدار استان بعمل آورد وچنانچه مدیریت بهینه وپایداردر استان اعمال نگردد فرصت ها موجود به تهدید بدل خواهد شد که مسلما با توجه به مشکلات زیست محیطی موجود در استان چنانچه کار سزاواری انجام نگیرد،فردا دیر ونسل امروز پاسخگوی پرسش های نسلهای آتی خواهند بود؟

باعنایت به مقدمه مختصر فوق به تهدیدات محیط زیست استان فهرست وار اشاره میگردد :

تهدیدات :

  • استقرار صنایع پراکنده، غیرهمگن وناسازگار با محبط زیست در استان.

 

  • گردشگری طبیعی ناپایدار در استان.

 

  • استفاده غیر اصولی ازکود، سموم،آفت کشها وعلف کش ها در استان ودر نهایت آلودگی آب وخاک.

 

  • تغییر کاربری اراضی کشاورزی.

 

  • تخریب منابع طبیعی اعم از جنگل ومرتع.

 

  • عدم مدیریت زباله استان وآلودگی اکوسیستم های آبی وآلودگی خاک.

 

  • ورود فاضلابهای خانگی، شهری ،صنعتی وبیمارستانی به آبهای سطحی وزیر زمینی.

 

  • برداشت بی رویه شن وماسه از رودخانه ها.

 

  • وجود نیروی بیکار در استان و فشار بیش از اندازه به منابع طبیعی.

 

  • عدم تجهیز شهرکهای صنعتی به سیستم تصفیه فاضلاب.

 

  • عدم تجهیز بیمارستانهای استان به سیستم تصفیه فاضلاب.

 

  • عدم احداث سیستم تصفیه فاضلاب شهری.

 

  • توسعه بدون برنامه ریزی وگسترش ناموزون شهرها.

 

  • پراکندگی سکونتگاههای انسانی.

 

  • افزایش خودرووآلودگی شهرها.

 

  • توسعه راهها وتخریب اراضی کشاورزی ومنابع طبیعی.

 

  • عدم توجه به مشکلات زیست محیطی


 
 
فرصت های زیست محیطی گیلان
 
مدیریت  صحیح محیط زیست زمانی پیاده خواهد شد که منابع بطور سودمند برای توسعه مورد استفاده قرار گیرد وبه دلیل نقش اکولوژی در تعادل اکوسیستم ها این منابع مورد حمایت وحفاظت واقع می شوند. مدیریت ناکارآمد وقتی نمایان می شود که به دلیل تقاضای زیاد برای تولید واستفاده بیش از حد ویا عدم حفاظت درست از منابع  که پایه واساس اکولوژی برای اکوسیستم های جهانی ومحلی به شمار می روند مورد کاربری غیر متعارف واقع شوند .
گرچه مفهوم فرصت های زیست محیطی از تلفیق مفاهیم اقتصاد، مدیریت، محیط زیست واصول پایداری نشات می گیرد وفرصت های زیست محیطی زمانی جذابیت پیدا می کند که منابع به روش پایدار وجهت بر آورد نیازهای اجتماعی در کنار حفاظت وتعادل اکولوژیکی مورد استفاده قرار گیرد در غیر اینصورت این فرصت ها تبدیل به تهدید شده و منابع زیست محیطی تباه خواهد شد .

 

موقعیت جغرافیایی استان گیلان از یک سووقراگیری بین دریای خزر وارتفاعات البرزووجود اکوسیستم های ساحلی،تالابی،جنگلی ومرتعی ازسوی دیگر ویژگی خاصی به این استان بخشیده که می توان از این مواهب خدا دادی استفاده مطلوب برای توسعه پایدار استان بعمل آورد وچنانچه مدیریت بهینه وپایداردر استان اعمال نگردد فرصت ها موجود به تهدید بدل خواهد شد که مسلما با توجه به مشکلات زیست محیطی موجود در استان چنانچه کار سزاواری انجام نگیرد،فردا دیر ونسل امروز پاسخگوی پرسش های نسلهای آتی خواهند بود؟

باعنایت به مقدمه مختصر فوق به فرصت ها  محیط زیست استان فهرست وار اشاره میگردد.
 فرصتها :

  • قابلیت توسعه گردشگری.

  • توسعه اکوتوریسم(طبیعت گردی).

  • توسعه صنایع پاک وسازگار با محیط زیست استان.

  • استفاده از تکنولوژی روز جهت بازیافت زباله استان.

  • استفاده چند منظوره از اراضی کشاورزی وآبندانهای استان.

  • بازیافت پسآبهای خانگی،شهری،صنعتی وکشاورزی واستفاده در چرخه تولید.

  • توسعه صنایع تبدیلی وتکمیلی کشاورزی.

  • توسعه کشاورزی زیستی سازگار با محیط زیست

 

Share
نظرات
کد امنیتی روبرو را وارد کنید
.:. کلیه حقوق برای پایگاه خبری تحلیلی موج برنا محفوظ میباشد . استفاده از مطالب این پایگاه خبری با ذکر منبع بلامانع است .:.
2016 © Moje Borna