پنج شنبه 9 فروردین 1403

معرفی فرهنگ خلاق خوراکی های بوم آورد گیلان
 برای توانمندسازی جوامع محلی و توسعه گردشگری خوراکیهای بومی
مرکز آموزش، پژوهش های توسعه و آینده نگری سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان
همایون کاوه
محقق و مدرس دانشگاه
رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی گیلان
مسئول گروه مطالعاتی ژئوپارک ها و ژئوتوریسم گیلان

بر اساس مطالعات انجام شده جمع کل خوراکیهای فهرست و مستندسازی شده تا تاریخ 10/6/96 تعداد 480 خوراکی اعلام گردیده است .در آثار ثبت شده فرهنگی ناملموس در فهرست آثار ملی کشور تاکنون6 خوراکی گیلان با نام های گمج کباب، زیتون پرورده گیلان، باقلاقاتق، میرزاقاسمی، اناربیج و مرغ ترش به ثبت رسیده است که این مطالعات تلاشی است برای مستندنگاری و ثبت سایر خوراکی های برگرفته از فرهنگ خلاق خوراکی های بوم آورد گیلان که بر اساس تأکید استاندار محترم گیلان و پیگیریهای کمسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی گیلان توسط گروه مطالعاتی ژئوپارکها و ژئوتوریسم گیلان( GGP) زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان انجام شده و نتایج مطالعات به صورت کتاب دایره المعارف مرجع و اطلس فرهنگ خلاق خوراکی های بوم آورد گیلان بزودی منتشر خواهد گردید. متن حاضر برگرفته از گزارش مطالعات GGP برای اطلاع رسانی تقدیم خوانندگان می گردد.

در طی قرون و اعصار و با گذر زمان و تغییر در سبک زندگی مردم و بهبود ادوات و ابزار پخت و پز و آشپزی به مرور تجربیات ارزنده ای برای بهبود طعم و مزه خوراکیها و غذاها ایجاد شد و انسان ها برای تنوع بخشیدن با استفاده از خلاقیت و ابتکار و بهره گیری از آنچه از مواد اولیه در محیط طبیعی اطراف محل زندگی آنها موجود بود ، به مرور نسخه های مختلفی از روش های طبخ و تهیه خوراکیها و همچنین تغییرات و تحولاتی در زمینه تامینی مواد اولیه و روش های ترکیب آنها برای پدید آوردن طعم ها و مزه های خاص و جدید برای خوراکیها بوجود آورده اند.
استان گیلان با داشتن جاذبه های گوناگون طبیعی، فرهنگی ،تاریخی و میراث معنوی و  تاریخ چندصدساله در فرهنگ و مردمانی هنرمند که با دستان توانمند و خلاق خود با  ابزار ساده و دست ساز و مواد اولیه طبیعی و خودرو پیرامون محل زندگی شان، نیازهای اولیه خود اعم از غذا و وسایل و ادوات پخت آن را فراهم می آورند و این هنر و حرفه ها را نسل به نسل حفظ نموده و به آنها روح بخشیده و تبدیل به سنت و آیین و فرهنگ منطقه خود نمودند ،که امروزه این غذاها  و وسایل بومی به علل مختلف اعم از پیشرفت تکنولوژی و تغییر در سطح زندگی مردم و ذائقه شان و همچنین ماشینی شدن وسایل زندگی و محدودیت زمانی و ... مورد بی توجهی و فراموشی مردم و از بین رفتن انگیزه تولید این گونه غذاهای بومی شده است.
با توجه به اینکه گیلان به دلیل اقلیم و آب و هوای مساعد رویشگاه گونه های مختلف گیاهان و سبزیجات است، همچنین وجودانواع ماکیان و ماهیان و مهمتر از همه حسن سلیقه و خلاقیت کدبانوی گیلانی باعث شده که گیلان سرآمد همه استان های ایران در خصوص تنوع خوراکی شناخته شود و در نقاط مختلف جلگه، کوهپایه و کوهستان همین مواد اولیه می تواند طعم ، مزه و ترکیب خوراکیها را تغییر دهد و نسخه جدیدی را بوجود اورد. خاستگاه اصلی این خوراکی ها جوامع بومی، محلی روستاها و عشایر گیلان است که به شهرها رسیده  وویژگی اصلی آنها بوم آورد بودنشان است که امروزه در شهرها نیز مورد استفاده قرار می گیرد و با توجه به ذائقه و خلاقیت جامعه بومی گیلان دارای تنوع بیشتری شده است. ازین جهت استان گیلان را به جرأت می توان سرآمد در زمینه فرهنگ خلاق خوراکی های بوم آورد دانست. به همین علت فرهنگ خوراکی های خلاق گیلان دارای ارزش های معنوی خاص برای تفسیرنگاری است تا به موضوع و انگیزه سفر و توسعه گردشگری ژئوتوریسم و خوراکی ها بیانجامد و از این طریق امکان توانمندسازی جوامع محلی و بومی با ایده توسعه کلنی های خوراکی های خلاق و توسعه گردشگری خوراکیهای بوم آورد گیلان تحقق پیدا کند و شرایط برای ثبت ژئوسایت های با ارزش زمین منظرگردی به شکل ژئوپارکها فراهم آید.
گردشگري خوراکیها، یکی ازفعالیت های نوین درصنعت گردشگري است كه بیشتر در روستاها و بافتهای بومی و محلی و حتی عشایری گیلان مورد توجه گردشگران قرارگرفته است. برگزاري جشنواره ها و فستيوال هاي خوراکی در محيط هاي روستايي ، برگزاري تورهاي غذا جهت آموزش پختن غذاهاي محلي و تهیه خوراکیهای متنوع از طعم ها و مزه ها تا نوشیدنی ها و نان ها و حتی شیرینی ها با روش و نحوه محلی و سنتی منجر به افزايش گردشگراني كه به دنبال تنوع غذايي در محيطهای كاملا سنتي هستند شده است .همچنین آیین تهيه و پخت خوراکی های محلي و سنتي ، روش و مراحل  توليد و حکایات و قصه ها و ضرب المثل هاي مربوط به آنها به عنوان جاذبه های فرهنگي غير ملموس شناخته مي شود.در قدیم مردم با استفاده از مواد اولیه محدود و محصولات خودرو محل زندگی شان و تولیدات و محصولات دست کاشت پیرامون خود و همچنین گیاهان و با ظروف دست ساز و سازگار با محیط اطراف شان و همچنین ترکیب مواد از لحاظ  مزاجی و گرمی و سردی، از روی تجربه با شناخت ارزش و خواص مواد غذایی به تهیه غذاهای سالم و مفید می پرداختند که امروزه با توجه به علم خواص خوراکی ها و طب سنتی ترکیبات غذاها و سازگاری با بدن انسان و تناسب با محل زندگی و سکونت مانند مکان های مرطوب و خشک و ... به اثبات رسیده که به چه علت جوامع بومی و محلی در گذشته هر خوراکی را همراه با یک چاشنی وادویه خاصی مصرف می نمودند و درنتیجه معرفي غذاهای محلی و وسايل استفاده براي طبخ آن، آشنايي با تنوع غذاهاي ساده وسالم با گياهان ومیوه های جنگلی، به حفظ ميراث گرانبهاي گيلانيان وآداب ورسوم و آیین شان و نیز جذب گردشگران به روستاها و رونق منطقه و جلوگیری از کوچ شان به شهرها می انجامد.
با برنامه ريزي صحيح و مناسب و شناخت فرهنگ خلاق خوراکی های بوم آورد گیلان و ایجاد کلونی و خانه های روستایی و با استفاده ازتوانایی ها جوامع محلی و جاذبه های پیرامون آنها ، می توان به توسعه گردشگری خوراکی ها با برنامه ریزی برای سرمایه گذاری و جذب توریسم و جلب گردشگران علاقمند به کسب تجربه و فراگیری نحوه طبخ و فرآوری خوراکی ها همچنین توانمند سازی جوامع محلی در استان کمک نمود.
این مطالعات و مستند نگاری با همکاری مردم بومی و جوامع محلی در تمامی مناطق هفتگا نه مطالعاتی گیلان همچنان ادامه دارد که قطعا به افزایش تعداد وتکمیل این لیست خواهد انجامید و گیلان آنطور که شایسته است بعنوان استان با فرهنگ خلاق خوراکی های بوم آورد به جهانیان معرفی خواهد شد.
منبع:
گزارش اولیه مطالعات پایه ژئوپارک ها و ژئوتوریسم گیلان2016
Ref.
Guilan Geoparks  Project  ( GGP.  Report  July 2016)
E-mail:
ggp@guilangeopark.com

geoparksguilan@gmail.com

/ پایگاه خبری موج برنا

 


Share
نظرات
کد امنیتی روبرو را وارد کنید
.:. کلیه حقوق برای پایگاه خبری تحلیلی موج برنا محفوظ میباشد . استفاده از مطالب این پایگاه خبری با ذکر منبع بلامانع است .:.
2016 © Moje Borna